Zonder de actieve betrokkenheid van ziekenhuizen had ZorgDomein de afgelopen 25 jaar nooit zo’n groei gekend. Neem het Jeroen Bosch Ziekenhuis: dat omarmde al vroeg de Verwijsapplicatie en liep ook de afgelopen jaren voorop bij de invoering van het Adviesconsult en ZorgDomein Transfer. Manager zorgsamenwerking Susan van den Bergh en CIO KlaasJan Renema van het JBZ vertellen waarom. “ZorgDomein is een krachtig instrument voor samenwerking in onze regio.”

“ZorgDomein is al jaren de etalage voor het zorgaanbod van ons ziekenhuis, maar inmiddels is het veel meer dan dat,” zegt Susan van den Bergh. Ze is binnen het JBZ verantwoordelijk voor de samenwerking met partners in de zorg, vooral met huisartsen en VVT-instellingen. “Heldere inhoudelijke afspraken zijn daarbij heel belangrijk. Neem de groep patiënten die chronische zorg ontvangt. Daarbij moet je vooraf onderling afstemmen: welke zorgverlener doet wat? Hoe ga je samenwerken? Wat moet je elkaar vertellen, en op welk moment? ZorgDomein is daarin een belangrijk instrument, want de afgesproken procedures zijn in het platform terug te vinden. In die zin helpt ZorgDomein om elkaar aan de inhoudelijke afspraken te houden.

We kijken dan ook regelmatig kritisch naar onze etalage in ZorgDomein, bijvoorbeeld laatst naar Interne geneeskunde. Het zorgaanbod verandert door de jaren heen, dus het is voor al onze specialismen goed om dat geregeld onder de loep te nemen. In welke gevallen kunnen huisartsen gebruikmaken van een Adviesconsult? In welke gevallen gaan we triëren? Het is belangrijk dat er duidelijkheid is in de samenwerking tussen verwijzers en het JBZ, zo kunnen we tijdwinst bereiken aan beide zijden.”

Digitale oplossingen binnen de bestaande workflow

KlaasJan Renema is als Chief Information Officer verantwoordelijk voor IT-beleid en de digitale strategie binnen het JBZ. “ZorgDomein is een belangrijk hulpmiddel voor ons om de werkprocessen te verbeteren,” zegt hij. “De voornaamste ontwikkeling op dat gebied van de afgelopen jaren is natuurlijk de overgang van papier naar digitaal. Maar we willen in de toekomst nog meer met ZorgDomein bereiken. Ons ziekenhuis staat de komende jaren voor enorme uitdagingen, net als de hele zorg. Een belangrijke uitdaging is de dubbele vergrijzing, waardoor ouderen meer zorg en voorzieningen nodig hebben. Tegelijk zal het ziekenhuis het moeten doen met minder personeel, want onze eigen mensen worden ook ouder of mantelzorger. We moeten als ziekenhuis zorgen dat we met al die maatschappelijke uitdagingen de zorg overeind houden. Die verantwoordelijkheid delen we met huisartsen, patiënten – en IT-leveranciers zoals ZorgDomein.

Het punt is: voor heel veel knelpunten in de zorg bestaan er al goede digitale oplossingen. Maar je moet ervoor zorgen dat die techniek ook daadwerkelijk gebruikt wordt. Daarvoor moet je goed inzicht hebben in de bestaande workflow, zodat de oplossingen daarin kunnen worden ingebed. Pas

dan kun je de techniek maximaal benutten en dan kan je er de vruchten van plukken. Je moet dus goed overleggen met alle betrokkenen.”

Adviesconsult voorkomt onnodige verwijzingen

Een van die oplossingen is het ZorgDomein Adviesconsult: in plaats van een patiënt te verwijzen, wint de huisarts daarbij digitaal advies in bij de specialist. In Den Bosch is het een veelgebruikte toepassing, zegt Susan: “We gebruikten het Adviesconsult al langer, vooral voor dermatologie. Maar het nam echt een hoge vlucht tijdens Covid19, toen patiënten niet meer naar het ziekenhuis konden. Daardoor ontstond bij alle partijen veel draagvlak voor het digitale consult, dat toen razendsnel in ZorgDomein is ingericht en in de regio is uitgerold. En het is na de coronapandemie niet verdwenen, integendeel: de aantallen groeien nog steeds. In 2024 zaten we op ruim 11.000 consulten, en de groei zet zich ook dit jaar nog door. Huisartsen waarderen het Adviesconsult en zelf merken we dat het onnodige verwijzingen naar onze specialisten voorkomt.”

KlaasJan: “De snelle invoering van het Adviesconsult laat goed zien wat ik bedoel. De techniek was er al. Het ging vooral om het creëren van draagvlak om het echt te gaan gebruiken. De pandemie zorgde uiteindelijk voor die omslag; dat was het moment waarop alles in beweging kwam.”

Transfer geeft zicht op passende vervolgzorg

ZorgDomein is voor het Jeroen Bosch Ziekenhuis niet alleen van belang bij de instroom van patiënten, maar ook bij de uitstroom. In 2022 was het JBZ het allereerste ziekenhuis dat gebruikmaakte van ZorgDomein Transfer. Susan: “We vonden het zeer belangrijk om zicht te krijgen op de capaciteit in onze regio, zodat we voor elke patiënt passende vervolgzorg kunnen organiseren. Vandaar ons enthousiasme voor Transfer. De invoering hebben we samen met de VVT-instellingen in de regio opgepakt. Dat was in het begin best een zoektocht: we moesten onze gezamenlijke ambitie scherp krijgen en tegelijk rekening houden met ieders werkwijze en belangen. Toen we de transfermodule hadden ingericht, kwam er een Regionaal Coördinatiepunt (RCP), wat gevolgen had voor onze werkwijze. Inmiddels werken we dagelijks met Transfer, en met zichtbaar resultaat!” Met Transfer heeft het RCP goed inzicht in de actuele capaciteit van de VVT-instellingen in de regio. Daardoor verloopt de uitstroom van patiënten sneller en is de vervolgzorg beter afgestemd op hun situatie. Susan: “Er zijn natuurlijk altijd punten die we verder willen verbeteren. Zo zouden we bijvoorbeeld ook graag zicht krijgen op de verwachte capaciteit. Maar de basis staat goed. Samen zorgen we ervoor dat patiënten in onze regio passende vervolgzorg krijgen.”

ZorgDomein doet veel nuttig werk in stilte

Hoe komt het eigenlijk dat het Jeroen Bosch Ziekenhuis van oudsher zo actief met ZorgDomein bezig is? Susan: “Wat er zeker mee te maken heeft, is dat iedereen hier in de regio op ZorgDomein zit: zorginstellingen, huisartsen en paramedici gebruiken het platform allemaal. Dat maakt het ook voor ons tot een krachtig instrument voor samenwerking binnen de regio.” KlaasJan: “Dat gezegd hebbende: de meeste specialisten in ons ziekenhuis willen nog steeds het liefst werken vanuit hun eigen EPD. Het zou dus mooi zijn als we het patiëntendossier en ZorgDomein nog beter met elkaar kunnen integreren, zodat specialisten tegelijkertijd in beide systemen werken. En dat geldt ook voor de patiënten: die worden nu ook vaak van het ene loket naar het andere gestuurd, bijvoorbeeld van huisarts naar ziekenhuis. We moeten zoveel mogelijk van die tussenstations af, en ZorgDomein kan daarbij goed helpen.

Het bijzondere aan ZorgDomein is dat ze nogal onder water werken: ze doen heel veel nuttig werk in stilte, zonder dat de gebruiker het doorheeft. Dat maakt het voor ZorgDomein zelf lastig om hun toegevoegde waarde aan klanten te laten zien; ik kan me voorstellen dat dat soms frustrerend is. Maar het is wél de goede weg: we moeten ervoor zorgen dat er niet overal weer nieuwe websites en portals ontstaan. Laten we al die zorgportals juist integreren, zodat de patiënt meer overzicht krijgt.”

Regionale samenwerking, technologische ondersteuning

De primaire focus van het JBZ is de afgelopen jaren veranderd, net als bij veel andere ziekenhuizen. KlaasJan: “We gaan van ‘zorg leveren in het ziekenhuis’ naar ‘een bijdrage leveren aan het gezondheidswelzijn voor inwoners in de regio’. En dat laatste kan vaak ook heel goed buiten het ziekenhuis. Daarvoor is samenwerking in de regio enorm belangrijk: met huisartsen, VVT-instellingen en andere collega’s in het netwerk. En daarbij biedt technologie mooie kansen, denk bijvoorbeeld aan thuismonitoring. Daardoor kan de patiënt eerder naar huis – waar de koffie toch het lekkerst smaakt, zeggen we hier – en houden onze zorgprofessionals ondertussen een vinger aan de pols. Dat sluit perfect aan bij onze strategie van meer eigen regie voor de patiënt en passende zorg: de juiste zorg, op de juiste plek en alleen wanneer dat echt nodig is. Ziekenhuizen zijn de afgelopen jaren echt anders naar zichzelf gaan kijken. We gaan steeds meer van ketenzorg naar netwerkzorg, bijvoorbeeld door nauwere samenwerking met de VVT-instellingen. Ik hoop en verwacht dat ZorgDomein de komende jaren mee verandert met de zorg. Dat vraagt af en toe ook de bereidheid om over de eigen schaduw heen te stappen, om jezelf opnieuw uit te vinden. Maar dat is precies wat nodig is om de maatschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden.”